From Johns Hopkins Univ. Hospital regarding COVID-19

ဂျွန်ဟော့ပ်ကင်း တက္ကသိုလ်ဆေးရုံ ရဲ့ ကိုဗစ် ၁၉ သုတေသနစာတမ်းလေး သဘောကျလို့ အဆင်ပြေသလို ဘာသာပြန်ပေးလိုက်တယ်။ ဖတ်ဖြစ်အောင်ဖတ်ပါ။ အမြင်တစ်ခုတော့ ရမည်ယုံကြည်ပါသည်။

From Johns Hopkins Univ. Hospital regarding COVID-19
ဂျွန် ဟော့ပ်ကင်း တက္ကသိုလ် ဆေးရုံမှ ကိုဗစ် ၁၉ အကြောင်း ရှာဖွေတွေ့ရှိချက်။

The following is quite informative.
အောက်ဖေါ်ပြပါ အချက်အလက်တွေ က အသုံးဝင် အကျိုးရှိစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

• The virus is not a living organism, but a protein molecule (RNA) covered by a protective layer of lipid (fat), which, when absorbed by the cells of the ocular, nasal or buccal mucosa, changes their genetic code.
  ဗိုင်းရပ်စ်ဆိုတာ သက်ရှိ အဂ်ါ မဟုတ်ပါ။ ပရိုတိန်းမော်လီကျုး (RNA) တစ်ခုဖြစ်ပြီး အဆီလွှာနဲ့ ဖုံးအုပ်လျက်ရှိပါတယ်။ အက်ကျုလာ၊ နာဆယ်လ်၊ (သို့)ဘတ်ကယ်မူကိုဆာ လို ဆဲလ်တွေက စုပ်ယူတဲ့အခါ သူတို့ရဲ့ မျိုးဗီဇတွေ ပြောင်းလဲသွားတယ်။

(mutation) and convert them into aggressor and multiplier cells.
ပတ်ဝန်းကျင် အပြောင်းအလဲ သက်ရောက်မှုဖြစ်တဲ့အခါ ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ ထိစပ် တိုက်ခိုက်ကြပြီးတော့ ဆဲလ်တွေကို ပုံစံ အမျိုးမျိုး ပြောင်းလဲစေပါတယ်။

• Since the virus is not a living organism but a protein molecule, it is not killed, but decays on its own. The disintegration time depends on the temperature, humidity and type of material where it lies.
  ဗိုင်းရပ်စ်ဆိုတာ သက်မဲ့ ပရိုတိန်းမော်လီကျုး ဖြစ်တာကြောင့် သူတို့ကို သတ်လို့မရပါ။ ဒါပေမယ့် သူတို့ကိုယ်တိုင် ပျက်ဆီးတတ်ပါတယ်။ ပျက်ဆီးနုန်းကတော့ အပူချိန်၊ စိုထိုင်းမူ နဲ့ သူတို့တွယ်ကပ်တဲ့ အရာဝတ္ထုတွေအပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။

• The virus is very fragile; the only thing that protects it is a thin outer layer of fat. That is why any soap or detergent is the best remedy, because the foam CUTS the FAT (that is why you have to rub so much: for 20 seconds or more, to make a lot of foam).
  ကိုဗစ် ဗိုင်းရပ်စ် ဆိုတာ အဆီလွှာပါးပါးလေး ဖုံးထားတာရှိပေမယ့် အလွန် ကွဲအက်ပျက်ဆီးလွယ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကြိုက်တဲ့ ဆပ်ပြာနဲ့ သုတ်သင်နိုင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဆပ်ပြာမြှပ်တွေက ဖုံးထားတဲ့ အဆီလွှာကို ဖြတ်ထုတ်ပြစ်စေပါတယ်။
  (ဒါ့ကြောင့် လက်ကို ဆပ်ပြာနဲ့ စက္ကန့်၂၀ လောက် အမြှပ်ထအောင်ပွတ်သပ်စေရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်)

By dissolving the fat layer, the protein molecule disperses and breaks down on its own.
ဗိုင်းရပ်စ်ကို ဖုံးအုပ်ထားတဲ့အဆီလွှာဟာ ဆပ်ပြာမြှပ်မှာ ပျော်ဝင်သွားတဲ့အခါ ဗိုင်းရပ်စ် မော်လီကျုးတစ်ခုလုံး ပြန့်ကွဲပျက်ဆီးသွားပါတယ်။

• HEAT melts fat; this is why it is so good to use water above 25 degrees Celsius for washing hands, clothes and everything. In addition, hot water makes more foam and that makes it even more useful.
  အပူချိန်ကလည်း အဆီလွှာကို အရည်ပျော်စေပြန်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် လက်ဆေးတဲ့အခါ ဖြစ်ဖြစ် အဝတ်တွေလျှော်ရာမှာပဲဖြစ်ဖြစ် ရေရဲ့အပူချိန် က၂၅ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်ကျော်ရင် ပိုကောင်းပါတယ်။ ရေပူဟာ အမြှပ်ပိုထ စေသလို ဗိုင်းရပ်စ် အဆီလွှာကိုလည်း ပျော်ဝင်စေလို့ အရမ်း အသုံးဝင်ပါတယ်။

• Alcohol or any mixture with alcohol over 65% DISSOLVES ANY FAT, especially the external lipid layer of the virus.
  အရက် သို့ အရက်ပျံ ၆၅ ရာခိုင်နုန်းအထက် က မည်သည့်အဆီမဆို ပျော်ဝင်စေနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဗိုင်းရပ်စ် မော်လီကျုးကို ဖုံးအုပ်ကာကွယ်ထားတဲ့ အဆီလွှာကို ဖျက်ဆီးနိုင်ပါတယ်။

• Any mix with 1 part bleach and 5 parts water directly dissolves the protein, breaks it down from the inside.
  ဟိုက်ဒြိုဂျင်ပါအောက်ဆိုဒ် လို အစွန်းချွတ်ဆေးကို ရေမှာ ၅ပုံတစ်ပုံခန့် ရောစပ်ခြင်းဖြင့် အသုံးပြုရင်လည်း ဗိုင်းရပ်စ် အကာ အဆီလွှာကို ပျက်ဆီးစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

• Oxygenated water helps long after soap, alcohol and chlorine, because peroxide dissolves the virus protein, but you have to use it pure and it hurts your skin.
  အောက်ဆီဂျင်ပေါင်းထည့်ထားသည့်ရေသည် ဆပ်ပြာ အရက်ပျံနဲ့ အစွန်းချွတ်ဆေးတွေပြီးရင် ရေရှည်မှာ အကျိုးရှိပါတယ်။
  ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် ပါရ်အောက်ဆိုဒ် ကလည်း ဗိုင်းရပ်စ် အဆီလွှာကို ဖျက်ဆီးနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူ့ချည်း မရောစပ်ပဲ သုံးရတာမို့ အရေပြားကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။

• NO BACTERICIDE OR ANTIBIOTIC SERVES. The virus is not a living organism like bacteria; antibodies cannot kill what is not alive.
  ကိုဗစ်ဗိုင်းရပ်စ်က သက်ရှိအဂ်ါ မဟုတ်သည့်အတွက် မည်သည့် ပဋိဇီဝ ဆေးဝါး မှ သုံးမရပါဘူး။

• NEVER shake used or unused clothing, sheets or cloth. While it is glued to a porous surface, it is very inert and disintegrates only
  -between 3 hours (fabric and porous),
  -4 hours (copper and wood)
  -24 hours (cardboard),

• 42 hours (metal) and
  -72 hours (plastic).
  အသုံးပြုပြီးသား သို့ အသုံးမပြုရသေးသော အဝတ်တွေ စောင်တွေကို ခါရမ်းခြင်း လုံးဝ မလုပ်ရပါ။ သေးငယ်တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် ဟာ အဝတ်တွေရဲ့ မျက်နှာပြင်မှာ ကောင်းစွာ တွယ်ကပ်နိုင်ပါတယ်။
  ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ
  ၁။ အမျှင်တွေ မျက်နှာပြင် အပွတွေမှာ
  ၃နာရီ
  ၂။ သစ်သားနဲ့ ကြေးပြားမှာ ၄နာရီ
  ၃။ ဗီဒိုတွေ ကြောင်အိမ်တွေထဲမှာ ၂၄နာရီ
  ၄။ သံတွေ သတ္တုတွေ အပေါ်မှာ ၄၂ နာရီ
  ၅။ ပလတ်စတစ် အပေါ်မှာ ၇၂ နာရီအထိ မပျက်ဆီးပဲ ရှိနေနိုင်ပါတယ်။

But if you shake it or use a feather duster, the virus molecules float in the air for up to 3 hours, and can lodge in your nose.
အကယ်၍ အဝတ်တွေကို ခါရမ်းမိရင် ဖြစ်စေ (သို့) ဘရပ်နဲ့ တိုက်ချပြစ်ရင် ဖြစ်စေ ဗိုင်းရပ်စ်က လေထဲမှာ သုံးနာရီခန့် ပျံ့ဝဲနေနိုင်ပြီး သင့်နှာခေါင်းမှတစ်ဆင့် ဝင်ရောက်တွယ်ကပ်နိုင်ပါတယ်။

• The virus molecules remain very stable in external cold, or artificial as air conditioners in houses and cars.
  ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ အပြင်ပိုင်း အေးတဲ့အခြေအနေ၊ အိမ်နဲ့ ကားအဲယားကွန်း တွေမှာ အလွန်တည်ငြိမ်စွာ ရပ်တည်နေနိုင်ပါတယ်။

They also need moisture to stay stable, and especially darkness. Therefore, dehumidified, dry, warm and bright environments will degrade it faster.
ရေငွေ့တွေမှာလည်း တည်ငြိမ်စွာနေနိုင်ပါတယ်။ အထူသဖြင့် အမှောင်ကျနေရာတွေလည်း တည်ငြိမ်စွာ နေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဗိုင်းရပ်စ် အမြန်ပျက်ဆီးစေချင်ရင် စိုစွတ်မနေစေရန် ခြောက်သွေ့ရန် နွေးထွေးရန် အလင်းရောင် ရရှိနေစေရန် လိုအပ်ပါတယ်။

• UV LIGHT on any object that may contain it breaks down the virus protein. For example, to disinfect and reuse a mask is perfect. Be careful, it also breaks down collagen (which is protein) in the skin.
  ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် ကျရောက်သော အခါ အရာဝတ္ထုပေါ်တွင် ရှိနေသော ဗိုင်းရပ်စ်ကို ပျက်ဆီးစေပါတယ်။ ဥပမာ နေပူထဲ၌ အသုံးပြုပြီး နှာစည်းကို ပြန်သုံးလို့ ရတာမျိုးပါ။ ဒါပေမယ့် အရေပြားကို ပျက်ဆီးခဲ့တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် တွယ်ကပ်နေမှာကိုတော့ သတိထားစရာပါ။

• The virus CANNOT go through healthy skin.
  ဗိုင်းရပ်စ်က အရေပြားကို ဖောက်မဝင်နိုင်ပါ။

• Vinegar is NOT useful because it does not break down the protective layer of fat.
  ရှာလကာရည် အသုံးမဝင်ပါ။ ဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ အကာဖြစ်တဲ့ အဆီလွှာကို မဖျက်ဆီးနိုင်လို့ ဖြစ်ပါတယ်။

• The more confined the space, the more concentration of the virus there can be. The more open or naturally ventilated, the less.
  လေဝင်လေထွက်နည်းလေလေ ဗိုင်းရပ်စ် ပိုပွါးမျးနိုင်လေလေ ဖြစ်ပြီး လေဝင်လေထွက် ကောင်းနေရင်တော့ ဗိုင်းရပ်စ် ရပ်တည်ရခက်ခဲပြီး နည်းပါစွာ ရပ်တည်နိုငိမှာပါ။

• You have to wash your hands before and after touching mucosa, food, locks, knobs, switches, remote control, cell phone, watches, computers, desks, TV, etc. And when using the bathroom.
  အစာမစားခင်နဲ့ စားပြီး၊ သော့တွေ လက်ကိုင်ဘုတွေ မီးခလုတ်တွေ ရီမုတ်တွေ ဖုန်းတွေ နာရီတွေ ကွန်ပျုတာတွေ စားပွဲခုံတွေ တီဗွီတွေ အစရှိသည်ဖြင့် ပစ္စည်းတွေ ကိုင်တွယ်အပြီးနဲ့ ရေချိုးခန်း အသုံးပြုအပြီးမှာ လက်ဆေးရပါမယ်။

• Also keep your NAILS SHORT so that the virus does not hide there.
  လက်သည်းများကို အမြဲတမ်း ညှပ်ခြင်းဖြင့်လည်း ဗိုင်းရပ်စ် ခိုအောင်းမှုမှ ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။

-JOHNS HOPKINS HOSPITAL
credit to Diane S Smith