Jakub I Zdobywca - król Aragonii, Majorki i Walencji, pogromca muzułmanów (notka biograficzna w 811 rocznicę urodzin)

811 lat temu, 2 lutego 1208 roku urodził się w Montpellier Jakub I Zdobywca (katal. Jaime I el Conquistador), król Aragonii, Walencji i Majorki, hrabia Barcelony. Pogromca Maurów i lider XIII-wiecznej rekonkwisty w basenie Morza Śródziemnego.

Młody Jakub I pierwotnie oddany został pod opiekę Szymona z Montfort, którego córkę miał w przyszłości poślubić; po konflikcie w ramach Wojny Albigeńskiej i przegranej przez Aragończyków bitwie pod Muret w 1213 roku, młody następca tronu, na polecenie papieża Innocentego III, przekazany został aragońskim baronom; władzę w jego imieniu obiął jego dziadek, hrabia Roussillon Sanczo, a na bezpośredniego opiekuna wyznaczono mistrza templariuszy Guillema de Mont-rodon.

Po osiągnięci pełnoletności i zdolności przywódczych, Jakub I Zdobywca przystąpił do konsolidacji władzy przeciwko aragońskim baronom oraz poszerzania wpływów Królestwa Aragonii kosztem Francji, Maurów i innych iberyjskich władców. W 1228 roku w imieniu hrabiny Aurembiax odzyskał hrabstwo Urgell, które po jej śmierci, za cenę Balearów, Jakub I wykupił od Piotra I Portugalskiego - męża hrabiny Aurembiax i hrabiego Urgell. Po nieudanej próbie zjednoczenia Królestwa Aragonii z Królestwem Nawarry, przystąpił do działań zbrojnych przeciwko muzułmańskim Maurom w rejonie Balearów; we wrześniu 1229 roku w głównie katalońskim składzie wyruszył na podbój Majorki, której stolica Palma, po trzech miesiącach oblężenia, poddała się 31 grudnia 1229 roku; sąsiednia Minorka i Ibiza skapitulowały kolejno w 1232 i 1235 roku, a Walencja w 1238 roku. W kolejnych latach, Jakub I w imieniu swojego zięcia Alfonsa X Mądrego, prowadził działania zbrojne przeciwko muzułmanom na rubieżach Al-Andalus. W 1269 roku zorganizował nieudaną krucjatę do Ziemi Świętej.

Jakub I Zdobywca był aktywnie zaangażowany w rozwój nauki, sztuki i kultury, w tym literatury i języka katalońskiego. Był patronem Uniwersytetu Montpellier, a także założycielem studium generalnego w Walencji. Zbudował słynną gotycką Katedrę w Palmie na Majorce La Seu.

Czynnie wspierał i finansował liczne prace nad średniowiecznym piśmiennictwem, także samemu tworząc obszerne dzieła pisane katalońską prozą, takie jak autobiografię Llibre dels fets oraz zbiór przysłów i powiedzeń Libre de la Saviesa.

Zmarł 27 lipca 1276 roku w Walencji.