استیون هاوکینگ گفته است که تکامل گونهی بشر در آینده در ترکیب با پیشرفت فناوری خواهد بود. بدان معنا که فناوری چنان تأثیر شگرفی بر رفتارهای بشر خواهد داشت که گویی جزئی از پیکر او خواهد شد و بر تکامل زیستشناختی بدن انسان تأثیر خواهد گذاشت. من قبلاً در این زمینه مطلبی نوشته بودم که اکنون تصمیم گرفتم دوباره با شرح و بسط بیشتر دربارهی آن بنویسم.
چه ارتباطی بین پیشرفت سریع فناوری و پدیدهی تکامل طبیعی انسان وجود دارد؟ به بیان کلی، میتوان گفت که تکامل صرفاً منحصر به اتفاقاتی که در بدن انسان میافتد، نیسـت، بلکه همـواره با محیط در ارتباط است. برای نمونه، دندانهای جانوران بر اساس نوع غذاهایی که میخوردهاند، تکامـل پیدا کرده است، درحالیکه نـوع غذاها مسلماً یک عامل محیـطی است، و لذا این نشان دهندهی رابطهی تنگاتنگ تکامل با محیط زندگی است.
Image credit: ellisfreemantech.blogspot.com
بر این اساس، تکامـل گونهی انسان نیز مسلماً تحت تأثیر فنـاوری قرار خواهد گرفت. مثلاً ممکن است به علت کار کردن مکرر با وسایل الکترونیکی تغییراتی در چشم و بینایی یا در ستون فقرات انسانها ایجاد شود (شاید همین الآن هم این تغییرات شروع شده باشد). هر چند که برای بروز چنین تغییراتی زمان بسیار زیادی لازم است، درحالیکه فناوریهای الکترونیکی ممکن است در آیندهی نزدیک با فناوریهای پیشرفتهای جایگزین شود. ازاینرو، بروز چنین تأثیری در کوتاهمدت بعید به نظر میرسد.
اما تفسیر دیگری نیز در این زمینه وجود دارد و آن این است که اصولاً برخی از پژوهشگران احتمال میدهند که در آیندهی نزدیک فناوریهای جدیدی ابداع شود که بهصورت کاشتنی در داخل بدن انسان کار گذاشته میشود. مثلاً ممکن است دستگاههایی برای ارتباط مستقیم با کامپیوتر و اینترنت در درون مغز انسان کار گذاشته شود. چنین ابداعاتی بیتردید بر تکامل انسان تأثیرگذار خواهد بود. بدینگونه است که برخی پیشبینی میکنند که در آینده انسانها تبدیل به سایبورگ خواهند شد!