Ülkemizde son yapılan seçimlerle birlikte yeni bir sisteme geçildi. Dün, yani 10.07.2018 tarihi itibariyle de ilk Cumhurbaşkanlığı kararnameleri yayınlandı. Peki nedir bu cumhurbaşkanlığı kararnameleri?
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ne hakkında olamayacağı anayasanın 104. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre bu kararnamelerin konusu;
- Temel haklar,
- Kişi hakları ve ödevleri,
- Siyasi haklar ve ödevler,
- Anayasada özellikle kanunla düzenlenmesi gereken konular,
- Kanunda açıkça düzenlenmiş konular,
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin konusu olamaz.
Kanun ile kararname arasında bir çelişki olması halinde kanun uygulanacaktır. FAKAT BÜTÜN BU SINIRLAMALAR OHAL HALİNDE GEÇERLİ DEĞİL. OHAL İLAN ETME YETKİSİ DE TEK BAŞINA CUMHURBAŞKANINA AİT. Yani kararnamelerin yetkilerinin bir sınırı varmış gibi gözükse de bu sınırlamayı kaldırmak da yine cumhurbaşkanının elinde.
Meclis onayına sunulmaksızın cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılabilir. Ancak meclis 3 ay içerisinde kararnameyi onaylamaz ise kararname yürürlülükten kalkacak.
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerini denetleme yetkisi Anayasa Mahkemesine ait. Fakat OHAL VE SAVAŞ HALLERİNDE ANAYASA MAHKEMESİNE ESAS VE ŞEKİL BAKIMINDAN AYKIRILIKLAR BAKIMINDAN DAVA AÇILAMAYACAK.
Yeni sistemde Anayasa mahkemesinin üye sayısı 15. Bu 15 üyenin 3’ü meclis tarafından yapılacak gizli oylama ile belirlenecek. GERİYE KALAN 12 ÜYEYİ İSE CUMHURBAŞKANI BELİRLEYECEK.
Şuanki fiiliyatı ele alırsak;Yargının en üst kademesinde cumhurbaşkanı tarafından bizzat atanan hakimler, yasamada iktidar olan cumhurbaşkanının bizzat kurduğu parti, Yürütmede ise cumhurbaşkanının kendisi var. Yani kolaylıkla güçler birliğinden bahsedebiliriz.
Tek adamlık vurgusu yapmak istemiyorum fakat, gerçekten de bir kişinin eline verilmiş çok büyük yetkilerden bahsediyoruz. Bu yetkilerin sınırlarını genişletmek de yine kendisinin yetkisinde. Ortada bir yanlış olduğunu söylemek bile hafif kalıyor artık. Herkesin olacağını düşündüğünden daha da karanlık günler bizi bekliyor…